Nederland in 26 iconische voorwerpen

Nederland in 26 iconische voorwerpen

Wat hebben schaatsen, orthodoxe christenen en ecstasypillen met elkaar gemeen? Het zijn allemaal typisch Nederlandse voorwerpen uit een nieuwe bundel die onderzoekt wat het betekent om uit Nederland te komen.

Nederlandse schrijvers kregen de opdracht om hun favoriete feiten en herinneringen over de objecten om hen heen in Nederland op te schrijven. Het resultaat is een vrij uniek inzicht in wat dit land doet tikken. Van de haringkar tot de beruchte wanten.

Bijdragen komen onder andere van schrijver Mano Bouzamour die de bierfiets bespreekt, columnist Gerry van der List die de Nederlandse liefde voor tuinkabouters onder de loep neemt en Wim Brandts die zich bezighoudt met de alomtegenwoordige stroopwafel.

Natuurlijk zijn veel van deze objecten niet eens uitgevonden in Nederland, zoals het boek met tegenzin toegeeft, maar de aanbidding ervan is nog steeds duidelijk. Volgens Henk van Os hoort de kaasschaaf, een Noorse uitvinding, thuis in Nederland en moet het aan de Nederlanders worden overgelaten om goed te kunnen functioneren.

Over het geheel genomen schetsen de verhalen een beeld van wat belangrijk is voor de Nederlanders en hoe dit hen uniek maakt. En de verhalen laten de excentrieke manieren zien waarop de Nederlanders de nationale tradities, zoals hun passie voor het gebruik van oranje bij alle nationale feestelijkheden, op een excentrieke manier bewaken.

Er zijn ook momenten dat het boek iets nieuws onthult over het land dat bekend staat om zijn windmolen, de neiging om te fietsen. De lijst van het boek lijkt misschien stereotypisch, maar alles is niet zoals het lijkt. De tulpenbol heeft minder te maken met de Nederlandse cultuur dan met het voortbestaan van een bloeiende toeristenindustrie en wordt door de Nederlanders zeker niet gezien als hun nationale bloem.

Van geraniums tot zwarte kousen, de verhalen bevatten veel anekdotes uit de typisch Nederlandse jeugd van de 26 schrijvers die een bijdrage hebben geleverd. Maar wees gewaarschuwd, de geromantiseerde herinneringen die door de ogen van de jonge Nederlander worden ervaren, worden zwaar leesmateriaal als je ze allemaal tegelijkertijd leest.

De woorden ‘Nederlands’ en ‘Nederland’ worden meer dan 175 keer gebruikt. Deze collectie is volgestouwd met feiten waar je zowel bezoekers als Nederlanders mee kunt imponeren.

Vicky Hampton’s Working Lunch

Vicky Hampton’s Working Lunch

We zijn zo blij dat Vicky Hampton, onze favoriete Amsterdamse fijnproever, zich heeft uitgebreid naar andere steden. Haar weekendjes uit in Rotterdam zijn genoeg om ons allemaal zo snel mogelijk naar de havenstad te brengen. Vicky is geen voedselsnob en de beoordeling van wat en waar ze eet is zowel nuchter als eerlijk.

Vicky heeft dezelfde aanpak gekozen voor de lunch – goedkope en vrolijke lunchrecepten voor degenen die genoeg hebben van kaasbroodjes of die verwelkte salade niet meer kunnen verdragen in de kantine van het personeel. Soepen en smoothies, heerlijke geroosterde broodjes – elk Nederlands bedrijfskantoor heeft wel een toastiemaker – en een grote selectie van eenvoudige salades. Als je personeelskeuken een waterkoker heeft en genoeg ruimte voor een snijplank, dan is dit het boek voor jou.

De Nederlandse maagd: het lezen waard!

De Nederlandse maagd

Marente De Moor, geboren in 1972, is de dochter van schrijver Margriet de Moor en beeldend kunstenaar Heppe de Moor. Ze studeerde literatuur en Slavische talen aan de Universiteit van Amsterdam en verhuisde na haar afstuderen voor 10 jaar naar Rusland. Haar werk als columnist voor De Groene Amsterdammer en Vrij Nederland, is verzameld en gepubliceerd als respectievelijk De Peterburgse Vertellingen en Kleine Vogel, Grote Man.

Marente de Moor publiceerde in 2007 haar eerste roman De Overtreder. Haar tweede roman, De Nederlandse Maagd (2010), verkocht meer dan 70.000 exemplaren en ontving zowel de AKO Literatuurprijs (2011) als de EU Literatuurprijs (2014). Deze prijswinnende roman, vertaald in het Engels door David Doherty, verscheen eerder in 2016 bij World Editions onder de titel The Dutch Maiden.

De hoofdpersoon van de roman is Janna, een 18-jarige schermster. Vanuit haar huis in Maastricht wordt ze naar de Duitse stad Aken gestuurd, waar ze verblijft bij Egon van Bötticher, een Duitse aristocraat en schermmeester, die haar vader bevriende tijdens de Eerste Wereldoorlog. Janna komt in de zomer van 1936 in Duitsland aan, een periode van ontsteltenis met onopgeloste grieven uit de Eerste Wereldoorlog en de vroege basis was voor het politieke klimaat dat de Tweede Wereldoorlog zou doen laten ontstaan.

Talrijke thema’s en verhaallijnen lopen door de roman en overlappen elkaar in de levens van de hoofdpersonen. Egon werd tijdens de Eerste Wereldoorlog gered en naar een Nederlands ziekenhuis gebracht om te herstellen en geobserveerd te worden door Janna’s vader, een arts met een grote interesse in medische wetenschap. Deze relatie ligt niet aan de basis van een vriendschap, maar de reden waarom de mannen twee decennia later met elkaar verbonden blijven, is een van de raadsels die het verhaal doorkruisen.

Ook Janna’s relatie met Egon, een misvormde oudere man die de voorkeur lijkt te geven aan dieren boven mensen, is verbijsterend. De aantrekkingskracht van Egon, vooral omdat Jana in het constante gezelschap is van de bezitterige identieke tweeling Fredreich en Siegbert, die ook haar collega’s en schermpartners zijn, lijkt onwaarschijnlijk en wordt slechts ternauwernood verklaard door de auteur.

In het grotere geheel wordt in het verhaal de Duitse negatieve houding ten opzichte van de Nederlanders in de commentaren over Janna en haar vader blootgelegd. De wrijving binnen Duitsland wordt benadrukt door de aanwezigheid van Heinz en enkele leden van de congregatie Mensur, die zich in Egon’s nalatenschap verzamelen om zich over te geven aan deze verboden schermtraditie, die lichamelijke verwondingen probeert toe te brengen om moed op te wekken.

De Nederlandse Maagd heeft prachtig opgebouwde hoofdstukken, die in vertaling bewaard zijn gebleven. Het verhaal belooft de lezer mee te nemen op een reis die de personages en de redenen waarom ze doen wat ze doen, blootlegt en uitlegt. Deze beloften worden stilzwijgend nagekomen, en hoewel dit sommige lezers kan teleurstellen, lijkt het bijna een eigenaardig kenmerk van veel gewaardeerde Nederlandse auteurs. Een interessante, aanbevolen lectuur.

You know you’re Dutch when: een gespreksstarter

You know you're Dutch when

Ontdek hoe Nederlands je echt bent met het nieuwste boek van de auteur van de populaire ‘Stuff dutch people like-serie’. Vind je fietshelmen belachelijk, wil je dat Duitsers stoppen met het graven van gaten op Nederlandse stranden en hou je van hagelslag bij het ontbijt, ook al ben je een volwassene? De kans is groot dat je echt Nederlands bent.

Na een opzwepende, grappige blik op de Nederlandse cultuur, het ontrafelen van de mysteries van de taal, het Nederlandse moederschap prijzen en het kriebelen van je smaakpapillen met de Nederlandse keuken, richt Colleen Geske haar aandacht op de belangrijkste kenmerken die Nederlanders scheiden van de rest van de kudde.

Rijk geïllustreerd en een compact formaat, You know you’re Dutch when… is het perfecte boek om toe te voegen aan de collectie van makkelijk lezen in die kleine kamer beneden. Je weet wel, die met de verjaardagskalender op de achterkant van de deur en de kleine gootsteen met koud water.

Je kunt You know you’re Dutch when… online of bij alle grote boekhandels kopen.

How to be Dutch: hoe goed ben jij geïntegreerd?

How to be Dutch

Greg Shapiro is een bekend gezicht voor veel expats in Nederland en is een Amerikaanse komiek, schrijver, televisiepresentator, vlogger en verzamelaar van Nederlandse eigenaardigheden. Als inwoner van Nederland heeft Shapiro ruim twee decennia lang ruimschoots de gelegenheid gehad om zijn collectie culturele eigenaardigheden, die door de Nederlanders als ‘normaal’ en door alle anderen als ‘absurd’ worden beschouwd, uit te breiden. Het zijn deze culturele eigenaardigheden die de basis vormen van het professionele leven van Shapiro.

How to Be Dutch, The Quiz is het nieuwste boek van Shapiro. Het volgt zijn boek uit 2014: How to be Orange: an Alternative Dutch Assimilation Course, die aansluit bij de liveshow die Shapiro op dat moment in het hele land gaf. Zijn nieuwe boek is geschreven als een quiz en losjes gebaseerd op het Dutch assimilation of inburgeringscursus.

De quiz bevat meerkeuzevragen over onder andere Nederlandse mode, keuken, stereotypen en gezondheidszorg. Het selecteren van het juiste antwoord is vaak moeilijk, omdat alle opties belachelijk en toch totaal aannemelijk lijken. Een goed voorbeeld is:

Tijdens het fietsen zie je een groep toeristen naar je fietspad lopen. Wanneer moet je de bel rinkelen?

A. Bel zo vroeg en zo vaak mogelijk
B. Nederlandse fietsen hebben geen bel
C. Wacht tot je er bijna bovenop zit (pg21)

Gedurfde vragen over heilige gewoontes als Zwarte Piet, slavernij en racisme, Shapiro geeft de lezer de argumenten en de relevante geschiedenis die nodig zijn om inzicht te krijgen in de Nederlandse cultuur. Hij schrikt er niet voor terug om te klagen, dwaas te lijken of het onzinnige aan de kaak te stellen. Zijn vergelijkingen worden beïnvloed door zijn eigen Amerikaanse achtergrond, een vertrouwd standpunt voor niet-Amerikanen dankzij tientallen jaren televisie en films.

How to Be Dutch: The Quiz is geen anti-Nederlands boek. In plaats daarvan is het een vermakelijke kijk op het land en de cultuur waar veel migranten voor hebben gekozen, tijdelijk of permanent. Aanbevolen voor iedereen die op zoek is naar een leuk, gemakkelijk te lezen boek of die zijn eigen integratie in de Nederlandse cultuur wil beoordelen.

(Het juiste antwoord is C)

How to avoid the other tourists: Amsterdam

How to avoid the other tourists: Amsterdam

Iedereen die ooit vroeg in Amsterdam is aangekomen op een vrijdagavond in de zomer, weet dat de stad vol zit met toeristen. Soms is het moeilijk om iemand te vinden die in de stad woont wanneer je van de trein naar de Dam loopt.

Nina van der Weiden, auteur van How to Avoid the Other Tourists: Amsterdam, wilde alle plaatsen weg van de menigte onder de aandacht brengen en iets met meer lokale smaak aanbieden. Haar boek neemt je mee door vijf delen van Amsterdam: West, Zuid, Oost, Noord en Centrum. Elke sectie heeft een eigen hoofdstuk, onderverdeeld in wijken. Alle hoofdstukken bevatten een voorgestelde wandelroute (of, in het geval van Noord, fietsroute).

Het boek belicht restaurants, bars, cafés, winkels, musea en meer, die de auteur minder toeristisch en meer Nederlands vindt en worden op de website van het boek beschreven als ‘de grappigste, mooiste, meest opvallende, meest exclusieve of gewone’ van de restaurants van de stad. Ze variëren van locaties in elke gids (Het EYE, Westerkerk) tot het obscure (Het Pesthuis in het westen en een soeprestaurant in het noorden.) Ook in de inleiding van elk hoofdstuk staan veel stukjes over geschiedenis en cultuur.

Als een gids die de bewandelde route vermijdt is het boek handig. Als je veel buitenlandse gasten hebt, wil je misschien wel een exemplaar bij de hand hebben. Zelfs voor de lokale bevolking zijn een aantal wandelingen en relatief onbekende restaurants interessant. Het materiaal zorgt voor een aantal geweldige eerste date ideeën.

In tegenstelling tot de Lonely Planet of andere reisboeken, maakt de vorm het moeilijk om het boek als gids mee te nemen. Het is te breed om gemakkelijk in je handen te passen. Ook besteedt het veel tekst aan wandelroutes, die in het tijdperk van Google Maps niet bijzonder nuttig zijn. Het is ook duidelijk geschreven door een Nederlander en had een Engelstalige editor kunnen gebruiken.

Afgezien van de gebreken is het een interessant en nuttig boek. Koop een exemplaar en als het mooi weer is, volg dan de Poets’ Walk van het boek, die begint bij de Cookie Bridge of zorg ervoor dat je hem samen met een OV-chipkaart bij de hand hebt, voor wanneer je schoonouders op bezoek zijn.

Gids slavernijverleden Amsterdam

Gids slavernijverleden Amsterdam

De Gids slavernijverleden is een wandelgids voor Amsterdam die zich richt op de geschiedenis van de slavernij in de stad. De gids, gepubliceerd in 2014, maakt deel uit van het ‘Mapping Slavery Project’ van de VU University, dat ook Utrecht en Haarlem omvat.

Zoals in het voorwaard staat, wordt er op Nederlandse scholen weinig over de geschiedenis van de slavernij en de slavenhandel in Nederland geleerd. Er is daardoor ook weinig bekend over de geschiedenis van de slavernij in Nederland. Het boek opent met een overzicht van de geschiedenis van de slavernij in Nederland en de Nederlandse overzeese bedrijven. Het richt zich op vier overkoepelende thema’s: handel en winst, zwart in de stad, verzet en afschaffing, musea en archieven.

Het boek begint met een uitklapplattegrond met 115 verschillende locaties die in de rest van het boek nader worden besproken. Hoewel het boek geen specifieke wandelroute belicht, liggen de meeste locaties in het centrum van de stad en is het vrij eenvoudig om een eigen route te maken. Het is een klein boekje en gemakkelijk mee te nemen tijdens je wandeling. Aan elk nummer op de kaart worden zo’n twee pagina’s besteed, met afbeeldingen, om de locatie en de geschiedenis te beschrijven.

Populaire Amsterdamse locaties zijn te zien, van het paleis op de Dam tot de Nieuwe Kerk. Maar ook obscure locaties zijn inbegrepen, zoals de twee bustes van Moren op een gebouw aan de Herengracht. Zelfs zonder een route te lopen, staat het boek vol met interessante weetjes over geschiedenis. Zo was de officiële residentie van de burgemeester van de stad ooit de thuisbasis van slavenhandelaar Paulus Godin.

Het hele boek is dubbeltalig (zowel Nederlands als Engels). Dit is handig, maar soms ontstaat er een verwarrende lay-out waardoor het moeilijk is om de teksten in de taal van je keuze te vinden. Het boek maakt ook gebruik van een aantal foto’s zonder bijschriften, waardoor de lezer zich afvraagt wie de mensen zijn en wat ze deden om toegevoegd te worden aan het boek.

Over het geheel genomen is het boek echter enorm informatief en gebruiksvriendelijk.

The darkness that divides us: zoveelste klassieker van Dorrenstein

The darkness that divides us

Renate Dorrestein, geboren in 1954 in Amsterdam, begon haar werkzame leven als journaliste voor het tijdschrift Panorama. Haar eerste roman Buitenstaanders (1983) werd een bestseller en markeerde het begin van een ijverige carrière in de literatuur. Dorrestein publiceerde meer dan 30 fictieve en autobiografische boeken, waarvan sommige zijn vertaald of tot films gemaakt.

De collectie van Dorrestein werd in 1993 bekroond met de Annie Romein-prijs. Ze won de Vondelprijs voor de vertaling van haar roman Heart of Stone en werd genomineerd voor talrijke literaire prijzen, waaronder de Libris Literatuurprijs voor Een Sterke Man (A Strong Man) en de AKO-prijs voor Zonder Genade (Without Mercy). Dorrestein schreef tweemaal het nationale boek Week van het Nederlandse Boek, in 1997 en 2008.

The darkness that divides us

Oorspronkelijk gepubliceerd in 2003 als Het Duister dat Ons Scheidt, is deze onlangs verschenen versie vertaald door Hester Velmans en is beschikbaar voor Engelse lezers als The Darkness that Divides Us.

De roman is een familiedrama doordrenkt van mysterie. Het boek is verdeeld in drie delen, elk deel beslaat een periode van zes jaar. De 26 hoofdstukken zijn getiteld met een letter van het alfabet, beginnend met ‘A voor Abacus’ en eindigend met ‘Z voor Zeal’.

De verhaallijn draait om een Lucy, een Nederlands meisje dat haar vroege jeugd doorbrengt in een pastorie met haar moeder en hun twee mannelijke kostgangers, Ludo en Duco. Er wordt een tragische misdaad begaan, waardoor Lucy’s moeder naar de gevangenis wordt gestuurd en de zesjarige Lucy een drastische daling van de populariteit bij haar leeftijdsgenoten beleeft. Haar jeugd in dit idyllische Nederlandse dorp wordt een beproeving als de kinderen een constant regime van pesten beginnen.

In het tweede deel wordt Lucy’s moeder vrijgelaten uit de gevangenis en keert terug naar huis. De lokale gemeenschap is niet bereid om haar terug te laten keren in het leven dat ze voor haar opsluiting had. Ook Lucy is niet in staat haar relatie met haar moeder te herstellen en geeft de voorkeur aan het gezelschap en de begeleiding van Duco en Ludo. Op zoek naar een wondermiddel voor hun huiselijke onrust, ontsnappen de vier naar een leven van anonimiteit op het eiland Lewis in de Buiten-Hebriden. Hier krijgt Lucy de kans om haar jeugd opnieuw vorm te geven met de kinderen van het eiland.

Het laatste deel van het boek richt zich op Lucy’s vertrek uit Lewis en de zorg van haar voogden achterlaat voor Amsterdam, waar ze van plan is om zelfstandig te gaan wonen en naar de universiteit te gaan. Haar voornemen verdwijnt bij het zien van iemand uit haar verleden. Ze krijgt een angstaanval en is niet in staat om haar kamer te verlaten. Een ontmoeting met haar moeder op de laatste pagina’s lost het mysterie op dat door het verhaal heen geweven is en geeft vorm aan het leven van de hoofdpersonen.

Mooie, gelukkige mensen? Nee

Dorrestein schrijft niet over mooie mensen. Ze onthoudt zich van sentimentaliteit in haar karakterbeschrijvingen en kiest ervoor om hun gebreken bloot te leggen. Deze negatieve attributen zijn gemakkelijk te herkennen in de algemene bevolking. De kinderen in het boek zijn misschien avontuurlijk in hun capriolen, maar in het algemeen zijn ze geschreven als vervelende, vuile, destructieve pestkoppen. Volwassen personages missen empathie en worden gedreven door hun eigen onzekerheden.

Het plot is strak bij elkaar gehouden, waardoor de lezer wordt verleid om de geheimen die in latere pagina’s verborgen blijven, verder te ontrafelen. De vertaling van dit verhaal over gecompliceerde intermenselijke relaties is het werk van een uiterst bekwame vertaalster, Hester Velmans. The Darkness that Divides Us slaagt als Engelstalige roman en raden we zeker aan.

Mysteries in Nederland: Amsterdam

Mysteries in Nederland: Amsterdam

Mysteries in Nederland: Amsterdam brengt je de horrorverhalen en folklore van Amsterdam. Als je geïnteresseerd bent in de stadslegendes van geesten, vloeken en onopgeloste misdaden in Amsterdam en omstreken, dan heeft Mysteries in Nederland: Amsterdam het allemaal.

Elk hoofdstuk in het boek is gebaseerd op een mysterie. Sommigen zijn bekend, zoals wie de locatie van Anne Frank en haar familie tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft onthuld en het verhaal van Helena van de spooksteeg. Andere zijn meer obscuur, zoals waarom een huis aan de Keizersgracht zes beelden van hoofden op de gevel heeft.

De mysteries worden met een beetje dramatische flair verteld en elk hoofdstuk bevat een kleine biografie van de personages daarin. Het schetst het verhaal van welke tragische, mysterieuze of magische gebeurtenis die zich heeft afgespeeld en sluit aan bij de hedendaagse wereld, zoals verhalen over ervaringen met spoken of vreemde waarnemingen. Elk hoofdstuk leidt je ook naar de locatie van het mysterie en zelfs hoe je er met het openbaar vervoer komt.

Adelmund is een Nederlandse schrijver en dichter die in opdracht van uitgeverij Bruna Uitgevers een serie mysterieboeken over Nederland schreef. Slechts één, over Amsterdam, werd vervolgens vertaald in het Engels.

Unsolved Mysteries of Amsterdam (hoe het boek in het Engels heet) is geen geschiedenisboek en veel van de verhalen zijn fantasierijk, zoals de ervaringen met spoken en feeën. Het zijn meer leuke spookverhalen dan serieuze historische verslagen.

Over het geheel genomen is het een onderhoudend boek, al is de vertaling niet echt geweldig (mocht je het boek cadeau willen geven aan iemand die Amsterdam bezoekt).